Negatief naar jezelf kijken
kenmerk van perfectionisme – artikel 3 van 10
De ander kan het veel beter, laat die het maar doen
Dat gaat mij nooit lukken
Mezelf vergelijken met anderen, die altijd slimmer zijn, succesvoller, meer bereiken
Bang zijn door de mand te vallen
Als perfectionismecoach ondersteun ik mensen die last hebben van hun perfectionistisch gedrag. Perfectionisme geeft veel stress, chronische stress en is daarmee uitermate ongezond. Als je wil weten wat perfectionisme is en wat je eraan kunt doen, klik dan hier.
Ik beschrijf in een 10-tal artikelen telkens één verschijningsvorm gedetailleerd. Dit stukje gaat erover dat mensen met perfectionisme vaak een laag zelfbeeld hebben. Ze schatten hun kwaliteiten en prestaties minder of lager in dan die van anderen. Als ze zichzelf vergelijken met anderen kiezen ze altijd iemand die het beter kan, sneller, slimmer of krachtiger is.
Jezelf minder vinden dan anderen
Voor mij persoonlijk is dit een van de symptomen die ik in eerste instantie helemaal niet herkende. Ik vond mezelf best leuk en wist dat ik heel wat bereikt had in mijn leven. Wat ik me pas later realiseerde toen ik meer wist van perfectionisme, is dat ik dit wel wist, maar niet zo voelde. Dat ik mezelf snel vergeleek met anderen, die het beter/slimmer hadden gedaan. Helaas dus toch een laag zelfbeeld.
Waarom doe je dit?
Zoals gezegd is dit iets waar veel mensen onder gebukt gaan die last hebben van perfectionisme. Hoezo negatief naar jezelf kijken? Diep van binnen ga je er namelijk vanuit dat je niet oké bent zoals je bent. Dit is jouw werkelijkheid. Je bent dan ook helemaal niet tevreden over wie je bent en wat je presteert. Niet zelden zie je jezelf letterlijk niet graag, bijv. in een spiegel of op een foto. En als je toch naar jezelf kijkt, dan zie je vooral datgene wat in jouw ogen niet oké is.
Uiteraard gaat deze verschijningsvorm van perfectionisme verder dan het uiterlijk. Het zorgt ervoor dat je jezelf gaat vergelijken met anderen. En voor die vergelijking kies je dan mensen uit die het volgens jou (veel) beter kunnen. Die al (veel) ervarener zijn. Die meer kennis hebben. Kortom je spiegelt je op een compleet onrealistische manier. Dit leidt vervolgens tot maar één conclusie: jij bent niet oké.
Onderstaand in cursief hoe dit gedrag zich in je dagelijkse leven kan uiten in je denken, doen en voelen. Zowel op het werk, in de privésfeer als wanneer je sport/hobby bedrijft.
Voorbeelden van een laag zelfbeeld
- ’s avonds heb ik moeite met inslapen, ik loop dan de film van de dag door en sta stil bij concrete momenten waarbij ik de mist in ging. Zit dan in dat denkproces en slaap niet
- ik krijg een baan aangeboden en twijfel meteen of ik het wel kan
- ik vind me minder dan anderen omdat ik niet gestudeerd heb
- ben ik wel slim genoeg?
- anderen zien er altijd beter uit, zijn leuker, socialer, interessanter, assertiever
- ik focus vooral op de dingen die niet oké zijn in mijn werk
- ik word boos op mezelf, of geïrriteerd als mij iets niet lukt
- ik probeer mijn verhaal kort te houden, anders ben ik bang dat ik de aandacht verlies
- er is een stem in mij ‘ik kan dat niet’
- mijn interne communicator is heel kritisch en geeft veel commentaar op zaken die ik doe
- in een vergadering evalueer ik al tijdens het overleg mijn inbreng en houding. Die kan altijd beter
- ik ben vaak zenuwachtig als ik iets in een groep moet zeggen; ben bang dat ik niet voldoende intelligente/relevante opmerkingen maak
- vaak denk ik achteraf dat ik het anders had moeten aanpakken, ook al vonden anderen het prima
- als ik iets doe, wil ik het meteen voor de volle 100% goed doen, ook al is het pas de eerste keer dat ik iets doe
- dingen en zaken die succesvol waren in mijn leven, vond ik maar ‘gewoon’, zeker niets speciaals
- het is nooit goed – niet wie en hoe ik ben – niet wat ik doe
Meer weten?
Herken je dit? Wil je meer weten, bijvoorbeeld wat je aan perfectionisme kunt doen en hoe dat in zijn werk gaat, aarzel dan niet om contact met me op te nemen.
Je kunt ook een kijkje nemen op www.bewustwordingplus.nl/perfectionisme Op de pagina ervaringen kun je lezen hoe anderen terugkijken op de begeleiding.
Foto: een vorkstaartplevier, gemaakt door Jan Boeren