Doorgaan, niet opgeven; de rode loper naar burn-out
Kenmerk perfectionisme, artikel 10
Opgeven is geen optie!
Ik kan de ‘uit’ knop niet vinden
Waarom kies ik toch altijd voor de moeilijke weg
Ik ben net een diesel, eenmaal op gang blijf ik maar doorgaan
Mensen met perfectionisme hebben vaak geen keuze. Ze moeten heel veel (van zichzelf) en opgeven is geen optie. Dus gaan ze door, desnoods tot het moment dat ze geheel uitgeput zijn. En ook dan stoppen ze niet. Ondanks allerlei signalen van hun lichaam en waarschuwingen uit hun omgeving. Ze kunnen niet anders. Het spreekt vanzelf dat dit almaar doorgaan geen bewuste keuze is, maar vooral onbewust gebeurd.
Ik begeleid mensen die last hebben van perfectionistisch gedrag. Als je wilt weten wat perfectionisme inhoudt, klik dan hier. Je vindt er informatie over hoe je kunt achterhalen of je er last van hebt en ook wat eraan te doen valt. Want perfectionisme geeft veel stress, chronische stress en is daarmee uitermate ongezond.
Dit is het laatste artikel in een reeks van 10 over perfectionisme. In elk artikel zoom ik in op één van de kenmerken van het gedragspatroon. Zodat je het bij jezelf en/of bij anderen kunt herkennen. En er iets aan kunt gaan doen. Want het is een patroon dat – als je er last van hebt – aan de basis staat van je hele doen en laten. Het beïnvloedt je overtuigingen, je normen en waarden. Het is belemmerend en maakt ongelukkig.
Doorgaan, niet opgeven
Bij perfectionisme draait het er allemaal om dat je een diepe wens hebt om door anderen aanvaard te zijn, erkend te worden en gewaardeerd. Je hebt grote behoefte aan bevestiging. De reden is dat je jezelf niet (meer) oké kunt vinden. Daarom zoek je die bekrachtiging en waardering in je omgeving. En je zult deze nooit voldoende ervaren want zolang je jezelf niet helemaal oké kunt vinden zoals je bent, zal de geruststelling, de goedkeuring en/of waardering van anderen nooit voldoende zijn voor jou.
Opgeven is heel lastig voor mensen met het patroon. Bij velen is het zelfs geen enkele optie want in hun ogen is opgeven iets voor losers, en zij willen absoluut geen loser zijn. Dus gaan ze door. Persoonlijk heb ik het zo ervaren dat opgeven geen optie was omdat ik ‘me aan mijn afspraken houden’ heel hoog in het vaandel heb staan. Tja, en omdat er natuurlijk altijd meerdere afspraken lopen, bijv. een afspraak met mijn baas dat ik een bepaald meerjarig project zou trekken, of een overleg met het team etc., was een afspraak niet nakomen, een bijeenkomst afzeggen of een project teruggeven gewoonweg geen enkele optie. En dus ging ik door.
Dit soort gedrag is typisch voor mensen met perfectionisme, men treedt de eigen grenzen met voeten. Er is geen keuze.
Chronische stress
Mensen die lijden aan het patroon hebben veel stress, vaak chronische stress. Deze wordt veroorzaakt wordt door de andere symptomen en gedragskenmerken van perfectionisme. En stress vreet energie. Hierdoor hebben ze vaak een laag energieniveau, doch daar houden ze geen rekening mee, geven ze niet aan toe. Ze gaan maar door. Ze hebben geen keuze.
Zoals bovenstaand aan de hand van mijn eigen voorbeeld, uit dit fenomeen zich natuurlijk prominent in bedrijven en organisaties. Doch ook in andere levensgebieden komt het voor zoals in relaties of in de (recreatieve) sport. Wie kent niet die persoon die schijnbaar tegen beter weten in maar blijft zitten in een ongelukkig huwelijk. Of die jogger/fietser die verbeten zijn kilometers blijft maken ook al protesteren allerlei gewrichten. Als het een kortdurende periode betreft of een relatief eenvoudige klacht, is het vaak geen probleem. Doch indien er meer aan de hand is, putten deze mensen zich uit, dit kan jaren doorgaan. Totdat ze eronderdoor (dreigen te) gaan.
Een aantal voorbeelden van gedrag in verband met het altijd maar doorgaan en hoe zich dit in het dagelijks leven kan manifesteren in je denken, doen en voelen.
- Opgeven is voor losers. Je moet bereid zijn te werken voor de dingen die je wilt in het leven. Niets komt gratis. Je moet ervoor gaan, minstens voor 100%, want alleen dan kom je ergens.
- Mijn relatie is er het levende bewijs van. Ik kan er maar geen punt achter zetten, ik wil erin blijven geloven, wat er ook gebeurd.
- Ik ga gemakkelijk over mijn grenzen, ook lichamelijk, want ik heb niet zoveel energie.
- Een klus is pas klaar, als die helemaal af is, inclusief de losse eindjes.
- Ik ga soms zolang door in de tuin dat ik helemaal op ben, maar ja, dan moet ik natuurlijk ook nog alles opruimen.
- Ik voel me soms Don Quichote: blijven vechten, denken dat het wel zal goedkomen, blijven proberen.
- Ik word ervoor betaald, dus het hoort erbij.
- Ik ben soms ziek, maar ga dan toch werken. Ik ben nooit ziek.
- Nu aan het einde van de opleiding en met de verhuizing erbij, ga ik over mijn grenzen heen. Ik weet het en doe het toch.
- Ik ga regelmatig over mijn grenzen heen en krijg dan migraine aanvallen.
- Mijn werksituatie begint meer en meer op me te drukken, maar de gouden kooi maakt dat ik erin blijf zitten.
- Nu ga ik toch door in mijn functie ondanks dat ik voel dat het niet goed voor mij is. Ik wil bewijzen dat ik het kan.
- Ik voel me niet goed in mijn huwelijk, maar ik ga door. Ik heb er tenslotte zelf voor gekozen.
Meer weten?
Wil je meer informatie, bijvoorbeeld wat je aan perfectionisme kunt doen en hoe dat in zijn werk gaat, aarzel dan niet om contact met me op te nemen.
Je kunt ook een kijkje nemen op www.bewustwordingplus.nl/perfectionisme/ Op de pagina ervaringen kun je lezen hoe anderen de begeleiding ervaren en wat de perfectionisme coaching hen opgeleverd heeft.
Alpengierzwaluw – foto Jan Boeren