Onrealistische kwaliteitseisen, hét kenmerk van perfectionisme
Onrealistische kwaliteitseisen
hét kenmerk van perfectionisme Artikel 2 van 10
De lat hoog leggen
De to-do-lijstjes zijn nooit af
Ik vergelijk mezelf met anderen en die doen het altijd beter
Iedereen mag fouten maken, behalve ik
Zoals ik in mijn eerdere artikel over bevestigingsdrang geschreven heb, ondersteun ik mensen die last hebben van hun perfectionistisch gedrag. Omdat het aangeleerd gedrag is, kun je het ook weer afleren. En dat is goed nieuws want perfectionisme geeft veel chronische stress en is daarmee ongezond. Het is een belemmerend gedragspatroon en maakt ongelukkig.
In dit artikel ga ik in op één van de symptomen van perfectionisme namelijk het stellen van onrealistische kwaliteitseisen. Na bevestigingsdrang is dit iets waar iedereen met perfectionisme last van heeft. Hoge eisen stellen aan jezelf en soms ook aan anderen.
Er zijn nog andere kenmerken van perfectionisme. Wil je niet wachten tot mijn volgende artikel verschijnt, klik dan hier voor het overzichtsartikel ‘fluitend door het leven’. Daarin staan ze kort opgesomd.
Te hoge kwaliteitseisen stellen aan wat ik doe en wie ik ben
Perfectionisme gaat over jezelf niet (meer) oké vinden en continue bevestiging zoeken bij anderen dat je wél oké bent. Tevergeefs natuurlijk, want wat ze ook zeggen of doen, je zult het nooit helemaal geloven.
Omdat je onbewust deze bekrachtiging blijft zoeken, ga je proberen superieure kwaliteit af te leveren. Die kwaliteitseisen zijn zo hoog dat ze onbereikbaar zijn. Dit geldt niet alleen voor het werk maar ook voor andere kwesties bijv. in de privé situatie. In feite bij alle zaken waar anderen bij betrokken zijn.
Het glas is halfleeg, niet halfvol
Dit gedrag behoort tot de kern van perfectionisme. Je kunt niet anders.
Veel mensen die aan perfectionisme lijden, ontkennen dit symptoom. Zij vinden zichzelf helemaal niet perfectionistisch omdat ze absoluut niet tevreden zijn over de kwaliteit die ze afleveren……
Mensen met perfectionisme leggen voor zichzelf de lat erg hoog. Te hoog. En ze zijn daarbij vaak ook veel bezig met details. Ook dit gedrag zie je meestal op allerlei levensgebieden terug; in het werk, privé, in de hobby, bij het sporten etc.
De meeste mensen met perfectionisme stellen vooral aan zichzelf onredelijke eisen en zijn veel milder in hun oordeel naar anderen toe, voor anderen gelden namelijk andere kwaliteitsnormen dan voor zichzelf. Een beperkt aantal mensen verwacht ook van anderen dat die de zaken perfect doen.
Onderstaand in cursief hoe zich dit gedrag in het dagelijkse leven kan uiten in het denken, doen en voelen. Zowel op het werk, in de privésfeer als wanneer je sport/hobby bedrijft.
Kwaliteitseisen stellen aan zichzelf
- Zelfs als ik een deskundige inschakel, denk ik vaak dat ik het zelf beter kan
- Ik doe de sportoefeningen zo goed mogelijk, dan zien anderen dat ik het al heel goed kan
- Ook al doe ik iets voor de eerste keer, ik verwacht van mezelf dat ik het net zo goed kan als diegene die de instructie geeft
- als ik een stuk aflever, mogen er geen fouten in staan. Ik loop alles tot in den treure door
- ik wil alles heel goed voorbereiden, stel je voor dat er ergens een kink in de kabel komt
- ik heb altijd het gevoel dat het nog beter kan
- ik heb een relatie beëindigd met een hele fijne man omdat deze niet beantwoordde aan mijn hoge kwaliteitseisen
- ik heb graag dat dingen af zijn. Dat vind ik leuk aan handmatig werk; je ziet het resultaat
- ik vind dat ik altijd het goede voorbeeld moet geven
- ik wil de perfecte moeder/vader zijn en wil graag dat anderen dat bevestigen
- ik wil liever geen fouten maken, het moet de eerste keer meteen goed zijn
- ik weet dat ik erg veeleisend ben naar mezelf, maar ik kan niet anders.
- Het glas is altijd halfleeg, ik zou willen dat het halfvol was
Sommige mensen met perfectionisme stellen ook hoge eisen aan anderen
- Ik stel hoge eisen aan mezelf én aan mijn medewerkers. Uiteindelijk ben ik verantwoordelijk
- Als ik een etentje verzorg voor anderen, verwacht ik ook van mijn partner dat deze er alles aan doet om het perfect te laten lopen
- als mijn partner boodschappen doet, verwacht ik dat hij aan alles denkt, ook als het niet op het lijstje staat
- ik heb een hekel om concepten van mijn team te krijgen waarin nog allerlei type- en spellingsfouten staan. Ik steek dan veel tijd in de correctie
- ik verwacht van mijn teamgenoten dat ze ook een stapje extra doen
- als ik ’s avonds thuis kom, valt mij altijd als eerste de dingen op die er niet horen te liggen/staan, wat een rommel. Ik moet dan moeite doen om mijn partner daar niet op te attenderen.
- Ik kijk toch nog even (stiekem) de koffer van mijn partner na als we op vakantie gaan. Meestal is hij wel iets vergeten.
Meer weten?
Herken je dit en wil je meer weten? Bijvoorbeeld wat je aan perfectionisme kunt doen en hoe dat in zijn werk gaat? Aarzel dan niet om contact met me op te nemen via 06-48176137 of mail anita@bewustwordingplus.nl.
Je kunt ook een kijkje nemen op www.bewustwordingplus.nl/perfectionisme/
Foto: gemaakt door Jan Boeren
Bevestigingsdrang, de kern van perfectionisme - Artikel 1 van 10
Bevestigingsdrang, de kern van perfectionisme Artikel 1 van 10
Grote onzekerheid, die ik diep van binnen altijd voelde
Het knagende gevoel dat het beter kan. Nee, dat het beter MOET
Continue angst voor afkeuring en dus afwijzing. Steeds heel hard mijn best doen
Ik werd zo moe van mijzelf; eeuwig in gevecht met mezelf
Als perfectionismecoach ondersteun ik mensen die last hebben van perfectionistisch gedrag. Ik krijg vaak vragen over wat perfectionisme nu precies inhoudt, hoe je weet of je er last van hebt en wat eraan te doen valt. Want perfectionisme geeft heel veel stress, chronische stress en is daarmee uitermate ongezond. Gun jezelf ander gedrag!
Daarom ga ik in een 10-tal artikeltjes nader in op de kenmerken van perfectionisme. Zodat je het bij jezelf en/of bij anderen kunt herkennen. En er iets aan kunt gaan doen. Want het is een gedragspatroon dat – als je er last van hebt – aan de basis staat van je hele doen en laten. Het beïnvloedt je overtuigingen, je normen en waarden. Het is belemmerend en maakt ongelukkig.
Omdat bevestigingsdrang de kern van perfectionisme is, gaat mijn eerste artikel hierover.
Bevestigingsdrang, omdat je jezelf niet meer oké kunt vinden
Bij perfectionisme draait het er allemaal om dat je jezelf niet (meer) oké vindt. Dat is de reden dat je deze bevestiging steeds in de buitenwereld zoekt, tevergeefs natuurlijk. Want zolang je jezelf niet helemaal oké kunt vinden zoals je bent, zal de geruststelling en goedkeuring van anderen nooit voldoende zijn.
Heel veel moeten, van jezelf
De interactie met anderen staat centraal. Je uit dit door het ‘pleasen’ van anderen en jezelf weg te cijferen. Door jezelf zo te gaan gedragen dat de ander je wel oké moet vinden. Om vervolgens te hopen dat deze je ook echt waardeert of dankbaar is voor je hulp.
Net zoals bij andere symptomen staat ‘moeten’ hier centraal. Er is geen andere keuze. Bevestigingsdrang kent verschillende verschijningsvormen. Hoe deze zich uiten geef ik onderstaand aan. Met in cursief een aantal voorbeelden uit de praktijk hoe zich dit in gedrag (denken, doen en voelen) kan vertalen.
Dwangmatig zorgen en jezelf vergeten. De zorg is uit evenwicht.
- niet voor een andere baan kiezen uit zorg voor de kinderen, zij moeten alle kansen krijgen
- proberen iedereen de aandacht te geven die ze, volgens jou, moeten krijgen
- in het weekend bij beide ouders langs moeten gaan, anders heb je een schuldgevoel
- besteed ik wel genoeg aandacht aan zieke vrienden en kennissen?
- als ik mijn kind in de opvang laat, of laat overblijven, heb ik een schuldgevoel
- tegen je medewerkers zeggen ‘ga maar naar huis’, ik maak het wel af
Conflicten vermijden
- liever geen harde stellingen innemen om ruzie te voorkomen
- vaak krop ik van alles op. Als het echt teveel wordt, dan ontplof ik. Schuldgevoel volgt.
- als ik ga zeggen wat ik wil zeggen, vinden ze me dan nog wel aardig?
- op mijn werk accepteer ik heel veel, thuis moet mijn partner het dan ontgelden.
Niet nee kunnen zeggen
- als ze mij op het werk vragen of ik het wil doen, zeg ik meestal in een reflex ja – ik zal het altijd doen. Daardoor heb ik geregeld veel te veel werk
- ik laat over mijn grenzen gaan
- ik stel vast dat zij niet altijd hetzelfde voor mij doen
Verwachtingen hebben en ze niet uitspreken
- ik verwacht van anderen ook 100% eerlijkheid, maar dat is al vaker een illusie gebleken
- ik ga ervan uit dat iedereen in zijn werk de verantwoordelijkheid neemt, net als ik
- ik verwacht dat iedereen oplossingsgericht werkt
- ik had gedacht dat mijn vriendin van alles zou doen voor mijn verjaardag. Toen dit niet gebeurde, was ik teleurgesteld
Moeilijk feedback kunnen geven
- ik vind het lastig om negatieve feedback te geven, liever hou ik mijn mond
- op het werk heb ik een medewerker die niet voldoet, maar ik zeg er niets van. Ik probeer hem dit via allerlei omwegen duidelijk te maken
- ik benadruk heel vaak wat iemand goed doet, dat vind ik makkelijker
Ik ben niet belangrijk - anderen zijn veel belangrijker
- het minder voelen zit heel diep
- mijn team heeft het al zo druk, dus ik bied aan het extra werk te doen
- als de anderen het maar leuk hebben, is het goed voor mij
- ik vind het lastig complimenten te ontvangen
- ik steek graag een handje uit en help mee. Ook op feestjes waar ik zelf te gast ben
Alles zelf willen oplossen - geen hulp vragen
- ik belast de mensen niet graag met mijn zaken of problemen
- als ik aangeef dat ik hulp nodig heb, zullen ze merken dat ik het eigenlijk niet kan
- als ik hulp vraag dan vinden ze mij misschien een mislukkeling
Meer weten?
Herken je dit? Heb je interesse er meer vanaf te weten, bijvoorbeeld wat je aan perfectionisme kunt doen en hoe dat in zijn werk gaat? Aarzel dan niet om contact met me op te nemen. Bel of mail me: 06-48176137 of anita@bewustwordingplus.nl.
Je kunt ook een kijkje nemen op www.bewustwordingplus.nl/perfectionisme/
Foto: buidelmees - gemaakt door Jan Boeren